[glow=red]Technologia ksenonowa, rewolucja w oświetleniu samochodowym[/glow]
1.Co to są światła kesenonowe w aucie?Każdy kierowca widział na pewno samochody, których reflektory dają bardzo silne, lekko niebieskawe światło. Najczęściej spotyka się je w niemieckich autach klasy średniej i wyższej, jednak ostatnio coraz częściej można je spotkać w samochodach niższych klas. Wyjaśnię poniżej, na czym polega istota takich rozwiązań. W standardowych reflektorach mijania źródłem światła jest żarówka (czyli wynalazek z przed ponad 100 lat).
Wprawdzie nowoczesne żarówki halogenowe są bardzo wydajne, jednak ciągle ich sprawność jest niewielka, gdyż większość energii dostarczonej żarówce zamieniana jest w ciepło, a tylko niewielki procent w światło. Poza tym żarówki z czasem ulegają zużyciu, co dodatkowo powoduje osłabienie światła. W końcu żarówka się przepala i trzeba ją wymienić.
W reflektorach xenonowych nie ma żarówki, źródłem światła jest palnik wyładowczy. Jest to bańka szklana, zaopatrzona w dwie elektrody i wypełniona gazem szlachetnym – ksenonem (stąd nazwa). Po przyłożeniu napięcia do elektrod powstaje między nimi łuk elektryczny (czyli strumień plazmy w zjonizowanym gazie) o bardzo silnym świetle i białej barwie. Większość świateł samochodowych i lamp ulicznych daje barwę zbliżoną do żółtej, więc światło xenonowe wydaje się niebieskie lub fioletowe. W rzeczywistości jest ono białe, podobne do światła dziennego. Natężenie jest trzykrotnie większe niż z żarówki halogenowej (H4 – mijania), przy czym pobór prądu jest o 1/3 mniejszy.
Jednak nie wystarczy po prostu zmienić żarówki na palnik xenonowy. Aby rozpalić łuk potrzebne jest napięcie rzędu kilkunastu tysięcy volt, potem, aby go podtrzymać potrzebny jest prąd zmienny o napięciu ok. 85V. Do tego celu stosuje się tzw. przetwornice – są to skomplikowane urządzenia elektroniczne, zasilane z instalacji elektrycznej samochodu, które wytwarzają odpowiednie napięcia. Do jednego palnika zamontowana jest jedna przetwornica. Główne firmy produkujące przetwornice to Hella, Bosch, Philips i Valeo. Najczęściej stosuje się jedynie xenonowe światła mijania, długie mają żarówkę halogenową.
2.Na czym polega przewaga światła ksenonowego?
Światło ksenonowe w porównaniu z tradycyjnymi żarówkami ma dwie zasadnicze zalety: z jednej strony palnik ksenonowy daje dwa razy więcej światła niż nowoczesna żarówka H7, zużywając przy tym dwie trzecie energii, z drugiej strony dysponuje barwą światła zbliżonego do dziennego. W wyniku nadwyżki światła droga zostaje jaśniej i szerzej oświetlona. Wpływa to w istotny sposób na komfort jazdy i aktywnie na bezpieczeństwo.
3.Czy można wymienić żarówkę w reflektorze halogenowym (z żarówką halogenową np. H4) na palnik ksenonowy?
Nie. Reflektor ksenonowy, to nie tylko palnik ksenonowy. To przede wszystkim urządzenie sterujące, bez którego reflektor nie będzie działał.
4.Czy każdy kierowca może mieć reflektory ksenonowe?
I tak i nie. Są trzy drogi, dzięki którym można mieć w swoim aucie reflektory ksenonowe. Pierwsza- zakup auta z fabrycznie zamontowanymi reflektorami ksenonowymi (np. Opla Omega, Hondy Accord, VW Passata).
Druga- zamiana fabrycznych reflektorów na halogenowych na reflektory ksenonowe. Uwaga! Tylko do wybranych modeli aut, do których Hella oferuje specjalne zestawy montażowe (np. VW Golf, Ford Fokus, Mercedes klasy E, BMW "piątka", Audi A3). Oferta ta stale się poszerza. Nie można kupić auta z reflektorami halogenowymi i zmontować reflektora ksenonowego, który nie jest specjalnym zestawem akcesoryjnym, gdyż fabryczna instalacja samochodu nie jest do tego przystosowana (dotyczy to np. VW Passata)!
Trzecia- montaż dodatkowych, ksenonowych reflektorów dalekosiężnych. Szeroka gama takich reflektorów oznacza, że praktycznie każdy kierowca może je kupić. Najmniejszy na rynku reflektor dodatkowy, to DE XENON, który można wmontować w zderzak.
5.Dlaczego reflektory ksenonowe są taki drogie?
Głównym powodem jest stosowanie zaawansowanej technologicznie elektroniki, która poraża koszt reflektorów. Dotyczy to zarówno zapłonnika, jak również urządzenia samopoziomującego reflektor (w przypadku świateł mijania). Z technicznego punktu widzenia reflektory ksenonowe wymagają urządzenia, które zmienia prąd stały z wymagany prąd zmienny i wytwarza napięcie 20 000V wymagane do zapłony gazu znajdującego się w żarówce.
6.Dlaczego do ksenonowego świateł mijania potrzebne jest urządzenie czyszczące klosz reflektora- "spryskiwacz"?
Bardzo jasne światło ksenonowe mogłoby stanowić oślepienia jadących z przeciwka bez zastosowania dodatkowych środków, szczególnie wobec zmieniającego się obciążenia pojazdu (zmiana kąta padania) oraz zanieczyszczenia klosza (defleksja strumienia światła w obszar oślepienia). Przepisy homologacyjne biorą te uwarunkowania pod uwagę. Według ECE reflektory ksenonowe świateł mijania mogą być stosowane tylko wraz z automatycznym układem poziomowania reflektora oraz systemem oczyszczania klosza, uzależnionych od charakterystyki układu jezdnego pojazdu.
7.Palniki wyładowcze
W Europie powstał standard palników xenonowych (określony regulacją nr 99 Europejskiej Komisji Gospodarczej) i w handlu spotyka się jego dwa rodzaje: D2S do reflektorów projekcyjnych (soczewkowych) i D2R do reflektorów z lustrem parabolicznym (klasycznych). D1S z wbudowanym zapłonnikiem i najnowsze D4S XenEcco w których całkowicie wyeliminowano rtęć.
Trwałość palników jest bardzo wysoka, jedynie z czasem światło zmienia barwę (żarówka wygrzewa się) - jednak dzieje się to po stosunkowo długim czasie. Producenci podają żywotność palników na ok. 3000 godzin - to jest 180 tys km przejechanych z włączonymi światłami ze średnią prędkością 60km/h.
W związku ze zmianą barwy po czasie - w przypadku konieczności - powinno się wymieniać palniki parami. W Europie palniki xenonowe produkują głównie firmy: Osram (Xenarc), Philips i GE
8.Rodzaje reflektorów
Występują dwa podstawowe rodzaje reflektorów: tradycyjne paraboliczne i projektory soczewkowe. Dawniej jedynym sposobem na poprawne ukształtowanie wiązki światła było zastosowanie klosza z odpowiednio ukształtowaną mozaiką pryzmatów. Ostatnio dzięki zastosowaniu komputerowego projektowania odbłyśnika można było zrezygnować z mozaiki i zastosować gładką szybę. Bardzo wydajne są projektory soczewkowe, które składają się z parabolicznego odbłyśnika, przesłony formującej strumień światła i soczewki skupiającej. Projektory dają silnie skupioną wiązkę światła o wyraźnej granicy światło-cień.
W większości nowych samochodów stosuje się projektory bi-xenonowe. Pojedynczy projektor (soczewka) spełnia funkcję reflektora mijania, a po włączeniu świateł drogowych elektromagnes przesuwa specjalną przesłonę, odsłaniając część promienia zasłoniętą normalnie dla świateł mijania. Coraz częściej też występują reflektory z funkcją Dynamic - doświetlania zakrętów !
9.Przeróbka lamp
Najczęściej przerabia się tylko światła mijania, długie pozostawiając z klasyczną żarówką halogenową, jednocześnie przerabiając oryginalną instalację tak, aby xenonowe światła mijania nie gasły po włączeniu drogowych (jeżeli nie jest tak oryginalnie). Możliwa jest oczywiście przeróbka również świateł drogowych (a nawet przeciwmgielnych) ale jest to raczej nieuzasadnione ekonomicznie.
Są oczywiście możliwe przeróbki tylko świateł drogowych lub przeciwmgielnych w przypadku, jeżeli ktoś nie chce ingerować w główne reflektory. Do samochodów sportowych lub terenowych możliwy jest montaż dodatkowych xenonowych reflektorów dalekosiężnych.
Oto kilka informacji o rodzajach reflektorów stosowanych najczęściej w samochodach. Teoretycznie możliwa jest przeróbka każdego rodzaju, ale najlepsze efekty uzyskuje się w przypadku reflektorów soczewkowych. Efekt przeróbki jest wtedy identyczny z oryginalnymi xenonami sprzedawanymi za dopłatą w fabrycznych samochodach.
10.Co o przeróbkach mówią przepisy?
Jeżeli auto fabrycznie montowane ma reflektory xenonowe, to aby przejść proces homologacji powinno być wyposażone w wysokociśnieniowe spryskiwacze lub wycieraczki, i posiadać system samopoziomowania. Dotyczy to jednak homologacji, czyli zatwierdzenia do sprzedaży nowego samochodu. W przypadku przeróbek przepisy nie mówią nic na temat specjalnych wymagań co do lamp xenonowych.
Obowiązujące “Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 grudnia 2003 w sprawie zakresu i sposobu kontroli technicznej pojazdów” o reflektorach mówi jedynie o ich ilości, barwie światła, rozmieszczeniu, sposobie przełączania, widocznej granicy światła-cienia, ustawieniu świateł, i sile świecenia. Nie ma tam rozróżnienia na światła zwykłe i wyładowcze, nie ma też mowy o samopoziomowaniu i oczyszczaniu. Wynika z tego, że dodatkowe systemy nie są wymagane (ale oczywiście możliwe do zainstalowania).
O ile system czyszczenia jest dosyć łatwy do zrealizowania i raczej potrzebny (brud zbierając się na szybach reflektorów ogranicza strumień światła i rozprasza go, powodując oślepianie innych), to system samopoziomowania jest bardzo drogi i trudny do zrealizowania. Większość samochodów wyposażonych jest w elektryczny korektor ustawienia świateł w kabinie kierowcy, więc mając świadomość posiadania bardzo silnych świateł, dobrze jest korygować ustawienie w przypadku obciążenia tyłu.
W praktyce reflektory soczewkowe przerobione na xenonowe zewnętrznie, niemożliwe są do odróżnienia od fabrycznych xenonów. Dobrze ustawione nie będą oślepiały!
Z racji żę autora nie ma podaje
źrodło1 żródło 2
. 
-
